Constitutional Court of Mongolia

Цэцийн Их суудлын хуралдаан болно.

Монгол Улсын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн зарим заалт Үндсэн  хуулийн холбогдох заалтыг зөрчиж байна гэсэн Үндсэн  хуулийн цэцийн 2013 оны 10 дугаар сарын 9-ний өдрийн 03 дугаар дүгнэлтийг Улсын Их Хурал хүлээн зөвшөөрөх боломжгүй гэж үзэн 2013 оны 10 дугаар сарын 18-ны өдөр 54 дүгээр тогтоол гаргасан билээ. Тиймээс Монгол Улсын Үндсэн  хуулийн цэц уг маргааныг дахин хянаж, эцэслэн шийдвэрлэх Их суудлын хуралдааныг 2013 оны 11 дугаар сарын 27-ны өдрийн 9.30 цагаас нээлттэй хийхээр товлоод байна.

Цэцийн их суудлын хуралдаанаар Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 334 дүгээр зүйлийн 334.4 дэх хэсэгт “Хорих ял эдлэхээс хугацааны өмнө тэнсэн суллах, ялаас чөлөөлөх тухай захирамжид давж заалдах гомдол гаргаж болохгүй бөгөөд харин прокурор эсэргүүцэл бичиж болно.” гэсэн заалт нь Монгол Улсын Үндсэн хуулийн холбогдох заалтыг зөрчсөн эсэх тухай маргааныг дахин хянаж эцэслэн шийдвэрлэнэ.

Үндсэн хуулийн цэцийн хэвлэлийн төлөөлөгч

2013.11.19

ҮНДСЭН ХУУЛИЙН ЦЭЦ ҮНДСЭН ХУУЛЬ

ЗӨРЧСӨН ГЭЖ ҮЗЛЭЭ

Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэц 2013 оны 11 дүгээр сарын 13-ны өдрийн дунд суудлын хуралдаанаараа иргэн О.Баясгалангийн мэдээллээр Шүүхийн иргэдийн төлөөлөгчийн эрх зүйн байдлын тухай хуулийн зарим заалт Үндсэн хуулийн холбогдох заалтыг зөрчсөн эсэх тухай маргааныг хянан хэлэлцээд:

Шүүхийн иргэдийн төлөөлөгчийн эрх зүйн байдлын тухай хуулийн 3 дугаар зүйлийн 3.3.1.дэх хэсэгт “хэрэг, маргааныг хянан шийдвэрлэх шүүх бүрэлдэхүүнд оролцох;”, 12 дугаар зүйлийн 12.1 дэх хэсэгт “Хэрэг, маргааныг анхан шатны журмаар шүүх бүрэлдэхүүнтэйгээр хянан шийдвэрлэх шүүх бүрэлдэхүүнд нэг иргэдийн төлөөлөгч оролцуулна.”-гэж заасны “... шүүх бүрэлдэхүүнд ...” гэсэн нь Үндсэн хуулийн Дөчин есдүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан “Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд, Улсын Их Хурлын ба Засгийн газрын гишүүн, төр, нам, олон нийтийн бусад байгууллагын албан тушаалтан, иргэн хэн боловч шүүгчээс шүүн таслах үүргээ хэрэгжүүлэхэд хөндлөнгөөс оролцож болохгүй.”  гэж заасныг зөрчсөн байна гэсэн дүгнэлт гаргалаа.

Шүүхийн иргэдийн төлөөлөгчийн эрх зүйн байдлын тухай хуулийн холбогдох заалтын үйлчлэлийг 2013 оны 11 дүгээр сар 13 –ны өдрөөс эхлэн түдгэлзүүлэхээр шийдвэрлэлээ.

Үндсэн хуулийн цэцийн хэвлэлийн төлөөлөгч

2013.11.13

ҮНДСЭН ХУУЛИЙН ЦЭЦИЙН хойшилсон

хурал 11 дүгээр сарын 13-нд болно.

Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэц иргэн О.Баясгалангаас ирүүлсэн мэдээллийн дагуу Шүүхийн иргэдийн төлөөлөгчийн эрх зүйн байдлын тухай хуулийн 3 дугаар зүйлийн 3.1 дэх хэсэг, мөн зүйлийн 3.3.1 дэх заалт, 12 дугаар зүйлийн 12.1 дэх хэсгийн заалт нь Үндсэн хуулийн холбогдох заалтыг зөрчсөн эсэх тухай маргааныг 2013 оны 10 дугаар сарын 23-ны өдөр Дунд суудлын хуралдаанаар нээлттэй хянан хэлэлцэхээр товлосон байсан боловч хүндэтгэн үзэх шалтгааны улмаас хуралдаан хойшилсон билээ. Тус хойшилсон хуралдааныг 2013 оны 11 дүгээр сарын 13-ны өдөр хийхээр товлоод байна.

Энэхүү маргааны гол агуулга нь Шүүхийн иргэдийн төлөөлөгчийн эрх зүйн байдлын тухай хуулийн холбогдох заалтын дагуу анхан шатны журмаар хэрэг, маргааныг хянан шийдвэрлэх шүүх бүрэлдэхүүнд нэг иргэдийн төлөөлөгч оролцуулах болсон Үндсэн хуулийн Дөчин есдүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн “Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд, Улсын Их Хурлын ба Засгийн газрын гишүүн, төр, нам, олон нийтийн бусад байгууллагын албан тушаалтан, иргэн хэн боловч шүүгчээс шүүн таслах үүргээ хэрэгжүүлэхэд хөндлөнгөөс оролцож болохгүй.” гэснийг зөрчсөн эсэх тухай асуудал юм.

Үндсэн хуулийн цэцийн хэвлэлийн төлөөлөгч

2013.11.05

Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцийн даргын нэрэмжит Үндсэн хуулийн эрх зүйн чиглэлээр сэдэмж бичлэгийн уралдааныг зарлаж байна. Та бүхэн идэвхтэй оролцоно уу

МОНГОЛ УЛСЫН ҮНДСЭН ХУУЛИЙН ЦЭЦИЙН ДАРГЫН НЭРЭМЖИТ

ҮНДСЭН ХУУЛИЙН ЭРХ ЗҮЙН ЧИГЛЭЛЭЭРХ СЭДЭМЖ БИЧЛЭГИЙН

УРАЛДААНЫ УДИРДАМЖ

Зорилго:

Үндсэн хуулийн үзэл баримтлал болон түүний агуулгыг тайлбарлан таниулах, Үндсэн хууль дээдлэх ёсыг төлөвшүүлэх, Үндсэн хуулийн эрх зүйн чиглэлээр судалгаа хийж буй судлаачдын судалгааны ажлыг идэвхжүүлэх, хууль зүйн шинжлэх ухааны болон бодлогын тулгамдаж буй асуудлыг шийдвэрлэх арга замыг тодорхойлох зорилготой.

Хамрах хүрээ:

Сэдэмж[1] (эссэ) бичлэгийн уралдаанд эрдэм шинжилгээ, судалгааны ажил хийх сонирхолтой хууль зүйн салбарын болон эдийн засаг, нийгмийн шинжлэх ухааны чиглэлийн магистр, докторын (Ph.D) зэрэгтэй багш, ажилтан, судлаачид хамрагдах боломжтой.

Зохион байгуулагч байгууллага:

Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэц

Шагналын сан:

Тэргүүн байр - нэг - Өргөмжлөл, 500.000 төгрөг

Дэд байр - нэг - Өргөмжлөл, 300.000 төгрөг

Гутгаар байр -нэг - Өргөмжлөл, 200.000 төгрөг

Тусгай байр - хоёр - Өргөмжлөл, Дурсгалын зүйл

Шалгаруулах журам:

Сэдэмж бичлэгийн уралдаан 2 үе шаттайгаар зохион явагдана.

· I шатанд сэдэмжийг хүлээн авч шүүгчдийн бүрэлдэхүүн оноо өгөх журмаар шилдэг 5 сэдэмжийг II шатанд оролцуулахаар шалгаруулна.

· II шатанд шалгарсан 5 сэдэмжийг илтгэл тавиулан байр эзлүүлэн шалгаруулж өргөмжлөл, мөнгөн шагнал, дурсгалын зүйл гардуулна.

Шүүгчдийн бүрэлдэхүүн:

Уралдааныг Үндсэн хуулийн эрх зүйн чиглэлээр мэргэшсэн доктор, профессор, судлаач нараас бүрдсэн шүүгчид шүүн явуулна.

Хугацаа:

Уралдаанд оролцох сэдэмжийг жил бүрийн 1 дүгээр сарын  5-ны өдрийн дотор (амралтын өдөр бол өмнөх өдөр нь) Үндсэн хуулийн цэцийн ордонд болон www. Энэ и-мэйл хаягийг спамнаас хамгаалж байгаа бөгөөд үзэхийн тулд JavaScript идэвхтэй байх хэрэгтэй. гэсэн цахим хаягаар хүлээн авна.

Шалгаруулалтын дүнг жил бүрийн 1 дүгээр сарын 10-ны өдөр гаргана.

Сэдэмжид тавигдах шаардлага:

Сэдэмж нь шинэлэг санаа, тодорхой асуудлыг дэвшүүлсэн байх шаардлагатай. Сонгосон сэдвийн хүрээнд үндсэн санааг тодорхойлохдоо онол, практикийн талаас судласан байх, сайжруулах арга замыг тодорхойлсон байх, шаардлагатай гэж үзвэл хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай саналыг тусгасан байх, гадаад орны Үндсэн хуулийн шүүх, олон улсын эрх зүйн баримт бичигтэй харьцуулсан судалгааг хийсэн байх, статистик тоон үзүүлэлт ашигласан байх, асуудлыг зөв тогтоосон байх, хоорондын логик уялдаа алдагдаагүй байх шаардлагыг хангана.

Сэдэмжийн бичлэгийн мөр хоорондын зай single, аrial 12 font-оор бичигдсэн байна. Цаасны хэмжээ А4, цаасны тал бүрээс 2.5 см зайтай байна. Сэдэмж нь 7-15 нүүр хүртэл хэмжээтэй байна. Сэдэмжийг 1 хувь хэвлэж, хавтаслан ирүүлэх ба эхийг файл хэлбэрээр Энэ и-мэйл хаягийг спамнаас хамгаалж байгаа бөгөөд үзэхийн тулд JavaScript идэвхтэй байх хэрэгтэй. гэсэн цахим хаягаар заавал явуулсан байна.

Уралдаанд оролцогч өөрийн товч намтар, танилцуулгыг /магистр болон эрдмийн зэрэгтэй болохыг нотолсон баримт бичиг, утасны дугаар, ажлын болон оршин суугаа газрын хаяг/ хавсаргана. Сэдэмж нь урьд өмнө хэвлэгдээгүй байх ба энэ сэдвээр илтгэл тавиагүй байна. Ашигласан эх сурвалжийг тодорхой дурдсан байна.

Хугацаа хожимдсон, хэлбэрийн шаардлага хангаагүй, шууд хуулбарласан, зохиогчийн эрх зөрчсөн сэдэмжийг шалгаруулалтад оруулахгүй.

Жич: Сэдэмжийг зарласан сэдвийн хүрээнд, мөн дээрх сэдэвтэй ойролцоо агуулгатай буюу Үндсэн хуульд хамаарах сэдвээр бичиж болно.

Энэхүү сэдэмж бичлэгийн уралдаанд шалгарсан сэдэмжийг Үндсэн хуулийн цэцээс эрхлэн сэтгүүлд нийтлүүлнэ.

МОНГОЛ УЛСЫН ҮНДСЭН ХУУЛИЙН ЦЭЦИЙН ДАРГЫН НЭРЭМЖИТ

СЭДЭМЖ БИЧЛЭГИЙН УРАЛДААНЫ СЭДЭВ

1. Үндсэн хуулийн цэцийн шийдвэр, түүний биелэлтэд тавих хяналтын механизм

2. Үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулсны үр дагавар Үндсэн хуулийн хяналтад үзүүлэх нөлөө

3. Хууль дээдлэх ёс ба түүнийг төлөвшүүлэхэд Үндсэн хуулийн хяналтын үүрэг

4. Эрх бүхий субьектээс Үндсэн хуулийн цэцэд хүсэлт гаргах эрх зүйн зохицуулалт

5. Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Үндсэн хуулийн цэцэд хандан хүсэлт гаргах эрх зүйн зохицуулалт

6. Улсын Дээд шүүх Үндсэн хуулийн цэцэд хандан хүсэлт гаргах эрх зүйн зохицуулалт

7. Улсын Ерөнхий прокурор Үндсэн хуулийн цэцэд хандан хүсэлт гаргах эрх зүйн зохицуулалт

8. Үндсэн хуулийн цэцээс гаргах шийдвэр, түүнд тавигдах шаардлага

9. Үндсэн хуулийн цэцэд харьяалагдах маргааны хүрээ, олон улсын жишиг

10. Үндсэн хуулийн цэцийн шийдвэр жишиг болох нь

11. Ардчилсан төр ба Үндсэн хуулийн хяналт

12. Гадаад улсын Үндсэн хуулийн шүүх ба Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцийн харьцуулалт, онцлог

13. Үндсэн хуулийн цэцийн гишүүний хараат бус байдлын баталгааг бэхжүүлэх

14. Үндсэн хуулийн цэцийн маргаан хянан шийдвэрлэх ажиллагааны ололт, сургамж

15. Үндсэн хуулийн цэцийн хяналтын механизмыг бүрдүүлэх

16. Үндсэн хуулийн цэцийн хяналтын обьект: албан тушаалтны үйл ажиллагаа

17. Үндсэн хуульт ёсны төлөвшилтөд ерөнхий болон дагнасан шүүхийн оролцоо

18. Үндсэн хуулийн шүүхэд хандах эрх

19. Үндсэн хууль зөрчсөний улмаас бусдад учирсан хохирлыг нөхөн төлүүлэх эрх зүйн үндэслэл

20. Үндсэн хуулийн цэцийн шийдвэрийг дахин хянан шалгах ажиллагааны эрх зүйн зохицуулалт

21. Үндсэн хуулийн цэцийн гишүүнд тавигдах шалгуур нь цэцийн хараат бус баталгааны нэг хэсэг болох нь

22. Үндсэн хуулийн цэцийн шийдвэрийн үйлчлэлийн үр нөлөө

23. Үндсэн хуулийн цэцэд маргаан хянан шийдвэрлэх ажиллагааны хугацааны талаарх эрх зүйн зохицуулалт

24. Албан тушаалтанд холбогдох маргааныг үндсэн хуулийн шүүхээс шийдвэрлэх онцлог, харьцуулалт

25. Үндсэн хуулийн цэц болон Улсын Их Хурал хоорондын эрх зүйн харилцааны тулгамдсан асуудал

26. Үндсэн хуулийн цэц болон Засгийн газар хоорондын эрх зүйн харилцааны тулгамдсан асуудал

27. Үндсэн хуулийн цэцийн хараат бус байдлын улс төр, эдийн засаг, зохион байгуулалтын баталгаа

28. Үндсэн хуулийн цэц болон Захиргааны хэргийн шүүхийн хяналтын объект

29. Үндсэн хуулийн шүүхэд өргөдөл, мэдээлэл хүлээн авах, хэрэгсэхгүй болгох ажиллагааны эрх зүйн зохицуулалтын харьцуулсан судалгаа

30. Үндсэн хуулийн цэцээс Үндсэн хуульд нийцээгүй тухай шийдвэр гаргасны үр дагавар

31. Үндсэн хуулийн цэцэд маргаан хянан шийдвэрлэх ажиллагаан дахь мэтгэлцэх зарчим, түүний хэрэгжилт

32. Үндсэн хуулийн цэцэд маргаан хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд оролцогчийн эрх, үүрэг

33. Үндсэн хуулийн цэцэд маргаан хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардлын эрх зүйн зохицуулалт

34. Үндсэн хуулийн цэцэд маргаан хянан шийдвэрлэх ажиллагааг хэрэгсэхгүй болгох үндэслэл, түүний эрх зүйн зохицуулалт

35. Монгол Улсын олон улсын гэрээ Үндсэн хуулийн цэцийн хяналтын обьект

36. Цэцийн дүгнэлтийг хүлээн зөвшөөрөх, эсэх тухай УИХ-ын тогтоолын хууль зүйн үндэслэл

37. Үндсэн хуулийн цэц болон Улсын Дээд шүүхийн эрх зүйн харилцааны зохицуулалт

38. Үндсэн хуулийн цэцийн гишүүн, Улсын Их Хурлын гишүүн, Засгийн газрын гишүүн, Улсын дээд шүүхийн шүүгчийн бүрэн эрхийн баталгаа, харьцуулалт

39. Хууль тогтоох, гүйцэтгэх, шүүх эрх мэдлийн байгууллагын тогтолцоо, эрх мэдэл хуваарилалтыг Монгол Улсын Үндсэн хуулийн үзэл санаанд нийцүүлэн хөгжүүлэх

40. Үндсэн хуулийн эрх зүйн шинэ болон шинэлэг үзэл онол, сургаал

41. Эрх бүхий субьектээс Үндсэн хуулийн цэцийн гишүүнд нэр дэвшүүлэх ажиллагаа

42. Үндсэн хуулийн шүүхийн шүүгчдэд тавигдах шаардлага, шалгуур-орчин үеийн чиг хандлага

43. Хүний эрх ба Үндсэн хуулийн цэц

44. Үндсэн хуулийн цэц хүний эрх, эрх чөлөөний баталгаа болох нь

Жич: Уралдаанд оролцогч нь дээрх сэдэвтэй ойролцоо агуулгатай буюу Үндсэн хуульд шууд хамаарах сэдвийг өөрөө сонгон бичиж болно.